Tuesday, April 24, 2012

24 april 1915 - De Turken slaan als eerste toe


In een eerder weblog-artikel besprak ik de oorlogshandelingen in oostelijk Anatolië. Zoals er te lezen is, waren halverwege april 1915 de Armeense onderdanen van het Rijk druk doende om de stad VAN in te nemen. Of ze lieten zich in met guerrilla om de Ottomaanse legers te verzwakken.

Maar in april 1915 werd het kernland van de Turken niet alleen vanuit het oosten bedreigd. Vanuit het westen was namelijk een gigantische invasie van hun oorlogsvijanden gaande.

In april 1915 waren de armada van de toenmalige supermachten Frankrijk en het Britse Rijk bezig met een invasie via Gallipoli. Als ze er doorgebroken waren, hadden ze slechts één doel voor ogen gehad: Istanbul, de hoofdstad van het Ottomaanse Rijk innemen. Behalve dat zo de wil van de Turken gebroken zou worden (machtscentrum valt), konden ook de aanvoerlijnen naar hun bondgenoot Rusland hersteld worden. 

Om dit te bewerkstelligen moest eerst de doorvaart in de zee-engte van de Dardanellen veilig verlopen. Maar de oevers ervan waren zwaar versterkt met Turkse fortificaties en kanonnen. Vanaf februari 1915 hadden de Britten en de Fransen daarom deze Ottomaanse versterkingen met hun oorlogsschepen gebombardeerd. 



Omdat de bombardementen geen effect sorteerden, besloten ze tot een invasie aan land via de Gallipoli schiereiland, om erna via land de Turkse kanonnen langs de Dardanellen uit te schakelen.

In de nacht van 24 op 25 april 1915 was de invasiemacht van bijna 100.000 man de kusten van Gallipoli genaderd. Op 25 april zou tenslotte de invasie aan land plaatsvinden.

 De Turken bevonden zich feitelijk in een tanggreep, een beproefd tactiek in militaire manoeuvres om een vijand te verslaan.


Wat er ongeveer twee weken gaande was in de stad VAN (zie aan het begin vermelde artikel), gaf aan dat Armenen in een grote stad een massale opstand konden ontketenen om vijandelijke legers te ondersteunen. 

Daarom sloegen de Turken als eerste toe. Net voor de landing op 25 april 1915 van duizenden vijandelijke soldaten in Gallipoli, hadden de Ottomaanse autoriteiten de kopstukken van de Armeense Dasnaks opgepakt. Om te voorkomen dat ze staatsvijandige activiteiten konden organiseren zoals in de stad VAN*.
* De Ottomaanse autoriteiten hadden een mol in de Armeense organisatie, Artin Megerdichian, die hun de namen van deze Dashnak-leiders (en hun supporters) doorspeelde.

De Dasnaks die sinds 1908 de leidende beweging van de Armenen vormden, waren tot de tanden toe bewapend.



Achter de oorlogsfronten waren de Dashnaks eveneens bezig met voorbereidingen om de Turken op een geschikt moment aan te vallen. De duizenden in beslaggenomen wapens van de Armenen zijn hier het levende bewijs van:






Op pagina 1 t/m 3 in http://www.ermenisorunu.gen.tr/english/album/index.html zijn meer van deze bewijzen te vinden.

(Er wordt van Armeense kant verkondigd dat de Turken deze taferelen in scene zouden hebben gezet met hun eigen wapens. Dit lijkt onwaarschijnlijk: de Turken vochten nagenoeg bijna met hun blote handen tegen de vijandelijke invasielegers, ze hadden elk wapen nodig in de strijd)

Overal in Anatolië waren deze steelse acties van Armenen gaande zoals in Trabzon, Amasya, Sivas, Kayseri, Adana, Dörtyöl, Urfa of Diyarbekir. Maar ook in Izmit (nabij Istanbul) dachten de Armeense Dasnaks hun heimelijke plannen te kunnen verwezenlijken. Het blijkt dus dat de Armenen ver van de oorlogsfronten (zoals in de Centraal-Anatolische Kayseri en Sivas) druk aan het voorbereiden waren om de trekker over te halen.


 


Gerelateerde artikelen:

No comments: