Saturday, September 12, 2015

De ‘pogroms’ van Istanbul 1955 (II)


(deel I)

Wie had eigenlijk deze ellende onder de Grieken in Istanbul veroorzaakt? Dat de Turkse bevolking schuldig was geweest aan vernielingen lijdt geen twijfel. De aanslag zelf (op het familiehuis van Atatürk) die hun woedend maakte is een ander verhaal.

Zoals gebruikelijk in de anti-Turkse propaganda worden de evil Turken als de daders aangewezen. Maar er is geen realistische motief voor waarom de Turken die aanslag zouden hebben willen plegen. 

De anti-Turkse propaganda verkondigt dat de Turken de aanslag pleegden om de Grieken uit Istanbul te verjagen*. Dat is niet geloofwaardig.
Op die datum (6-7 september 1955) was er in de stad namelijk niet alleen een congres van het Internationale Monetaire Fonds, maar ook van Interpol (zie artikel professor Richard Clogg in deel I). Terwijl dus belangrijke instellingen van de wereld in je stad vertoeven, ga je als land zo iets veroorzaken (en zet je je voor schut).
* Doet me een beetje denken aan het krakkemikkig verhaal van dat de Turken een puur Turks rijk wilden nastreven. Dat van anderen weg willen hebben.

Behalve voorgaande onlogische (of: ongeloofwaardige) bewering komen we ook een ander element uit de Armeense verhalen hier nu tegen. Dat de Turkse overheid niet alleen de aanslag pleegde, maar ook de onlusten zou hebben gedirigeerd*.
* Je kwam dat ook bijvoorbeeld tegen in de 1890's. Terwijl Europese belagers ze scherp in de gaten hielden zou de Ottomaanse staat Armenen hebben zitten af te slachten of ertoe aangezet hebben.

Ook wordt er in de anti-Turkse propaganda verkondigd dat de overheid slechts toekeek terwijl alles kort en klein werd geslagen. Dat klopt niet. De regering stelde een avondklok in en het leger greep in om de orde te handhaven. 

Tanks in de straten om een einde te maken aan de ongeregeldheden.


Om deze anti-Turkse leugens van betrokkenheid Turkse staat verder compleet te maken: erna werd door de overheid maatregelen genomen om de getroffen slachtoffers bij te staan. Ze kregen financiële steun, schadevergoedingen, enzovoorts. Er werd ook een hulpcomité opgericht om ze bij te staan.
De schade bedroeg omgerekend ruim 6 miljard dollar*.
* Volgens de Turkse krant Akşam was de schade ongeveer 2 miljard lira. Wisselkoers lira-dollar destijds: 2,8 lira voor een dollar. In dollars praten we dus over $ 714 miljoen. Dat is omgerekend naar heden 6,2 miljard dollar.

Die propaganda verkondigt dus dat de Turkse overheid de onlusten dirigeerde, om erna meteen de schade van miljarden te betalen. Voorgaande is vergelijkbaar met opdracht geven voor een genocide, erna de daders meteen bestraffen. Dit is allemaal mogelijk in het fantasie-universum waarin de anti-Turkse figuren verblijven.

Zelf denk ik dat de daders voor de aanslag in Thessaloniki die dit allemaal veroorzaakten ergens anders gezocht moeten worden.

In die jaren was er een toenadering tussen Griekenland en Turkije gaande. Je moet dan bij buitenstaanders zoeken naar de daders.

Aanvankelijk dacht ik aan de in april 1955 opgerichte Grieks-Cypriotische terreurbeweging Eoka. Die streefde met geweld hereniging na van Cyprus met Griekenland. Griekenland zal ze niet toegestaan hebben om op hun grondgebied misdaden te plegen die de relatie met Turkije zou doen verstoren. 

Er is een meer voor de hand liggende dader van de aanslag: Groot-Brittannië. Een week ervoor waren in Londen gesprekken begonnen over de toekomst van Cyprus. Groot-Brittannië wilde het eiland die ze in 1915 gestolen had van de Turken niet kwijt. Ze hadden er bijvoorbeeld grote militaire bases. Dat hun geheime diensten door de aanslag, de Turken en Grieken tegen elkaar wilden uitspelen en zo controle over eiland bleven houden* is een mogelijke verklaring. De Turken en Grieken waren dan immers zo druk met elkaar aan het ruziën en vergaten dan Cyprus.
* Groot-Brittannië was in die jaren met van alles bezig zoals organiseren van de coup in Iran in 1953 (Operatie Ajax, samen met de CIA).





No comments: